پایان نامه شناسایی قابلیت های بصری کتیبه های مجموعه زیارتی امام رضا (ع)
فرمت فایل دانلودی: .docxفرمت فایل اصلی: doc
تعداد صفحات: 180
پایان نامه شناسایی قابلیت های بصری کتیبه های مجموعه زیارتی امام رضا (ع)
نوع فایل: word (قابل ویرایش)
تعداد صفحات : 180 صفحه
چکیده
کتیبه نگاری عرصه ی کاربرد خوشنویسی در معماری بنا است. کتیبه ها از دو جنبة صورت (فرم) و محتوا مهم هستند. محتوای کتیبهها، معتبرترین اسناد تاریخ معماری است و جنبه صوری آنها که از قابلیت های حروف بهره می گیرد به زیبا شدن فضاهای معماری منجر می شود. شناسایی قابلیت ها و ظرفیت های خط در کتیبه ها می تواند در خلق آثار هنری امروز با هویت ایرانی و اسلامی نیز کارامد باشد. بدین منظور کتیبه های مجموعه زیارتی امام رضا (ع) به منزله ی جامعه مورد مطالعه انتخاب شد. چرا که کتیبه های این مجموعه تنوع فراوانی از نظر صورت و محتوا دارند و می تواند جنبه های مختلف کتیبه نگاری را برملا کند. بنابراین هدف اصلی این پژوهش شناسایی قابلیت های بصری کتیبه های مجموعه زیارتی امام رضا (ع) است بررسی های کتابخانه ای و میدانی نشان می دهد که کیفیت های بصری و ویژگی های حروف به کار رفته در کتیبه ها نقش مهمی در ایجاد تأثیرات بصری آن دارد. در این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی سعی بر آن است، کتیبه های این مجموعه ابتدا گونه شناسی و سپس جنبه ساختاری آنها بر اساس قواعد بصری مورد مداقه قرار گیرد. نتایج این پژوهش، نشان دهنده آن است که چگونگی استفاده از کیفیت های بصری نظیر: آهنگ بصری، تعادل، تباین، ترکیب بندی و تناسب مؤثرترین ویژگی های بصری این کتیبه ها است.
واژگان کلیدی: کتیبه نگاری، ویژگی های بصری، آهنگ بصری، تباین، ترکیب بندی، تناسب، گونه-شناسی.
فهرست مطالب
مقدمه 1
فصل اول: کلیات پژوهش
۱– 1 بیان مسأله 4
۱ – 2 اهداف پژوهش 5
۱– 2 – 1 هدف اصلی 5
۱– 2 – 2 هدف فرعی 5
۱ – 3 اهمّیّت و ضرورت تحقیق 5
۱ – 4 سوالات تحقیق 6
۱– 4 – 1 سوال اصلی 6
۱ – 4 – 2 سوالات فرعی 7
۱ – 5 پیشینه تحقیق 7
۱ – 6 روش و ابزارگردآوری اطلاعات 10
۱ – 7 روش انجام تحقیق 10
۱ – 8 روش تحلیل اطلاعات 10
۱ – 9 تاریخچه 11
۱ – 9 – 1 مجموعه زیارتی امام رضا (ع) 11
۱ – 9 – 2 تاریخچه حرم امام رضا (ع) از آغاز تا پیش از حمله مغول 11
۱ – 9 – 3 مجموعه امام رضا (ع) در دوره مغول 14
۱ – 9 – 4 مجموعه امام رضا (ع) در دوره تیموری 14
۱ – 9 – 4– 1 صحن عتیق 15
۱ – 9 – 4 – 2 مدارس احداثی در مجموعه امام رضا (ع) 15
۱ – 9 – 4 – 3 رواق ها 17
۱ – 9 – 4 – 4 مسجد گوهرشاد 17
۱ – 9 – 5 مجموعه امام رضا (ع) در دوره صفویه 18
۱ – 9 – 5 – 1 صحن عتیق 19
۱ – 9 – 5– 2 گنبد مطهر 20
۱ – 9 – 5 – 3 رواق¬ها 20
۱ – 9 – 5 – 4 مدارس احداثی در مجموعه امام رضا (ع) 21
۱ – 9 – 6 مجموعه امام رضا (ع) در دوره افشاریه تا دوره قاجاریه 21
۱ – 9 – 7 مجموعه امام رضا (ع) در دوره قاجاریه 22
۱ – 9 – 7 – 1 صحن نو 23
۱ – 9 – 7 – 2 مدرسه علینقی میرزا 24
۱ – 9 – 7 – 3 رواق ها 24
۱ – 9– 8 مجموعه امام رضا (ع) در دوره پهلوی 25
۱ – 9 – 8 – 1 رواق ها 25
۱ – 9 – 8 – 2 کتابخانه آستان قدس 28
۱ – 9 – 8 – 3 موزه و صحن موزه 28
۱ – 9– 9 مجموعه امام رضا (ع) در دوره انقلاب اسلامی 29
۱ – 9 – 9 – 1 صحن ها 29
۱ – 9 – 9 – 2 رواق دارالولایه 33
۱ – 9 – 9 – 3 دانشگاه علوم اسلامی ¬رضوی 33
۱ – 10 تعاریف 33
۱ – 10- 1 وجه تسمیه کتیبه 33
۱ – 10 – 2 کتیبه نگاری 34
۱ – 10 – 2 1 خط کوفی 35
۱ – 10 – 2 1 – 1 کوفی تزیینی 35
۱ – 10 – 2 1 – 2 کوفی بنایی 36
۱ – 10 – 2 2 خط محقق 37
۱ – 10 – 2 3 خط ثلث 37
۱ – 10 – 2 4 خط نسخ 38
۱ – 10 – 2 5 خط تعلیق 39
۱ – 10 – 2 6 خط نستعلیق 40
۱ – 10 – 3 مفاهیم بصری 41
۱ – 10 – 3 – 1 آهنگ بصری 41
۱ – 10 – 3 – 2 تعادل 42
۱ – 10 – 3 – 3 تباین 43
۱ – 10 – 3 – 4 ترکیب¬بندی 43
۱ – 10 – 3 – 4 – 1 ترکیب عمودی 43
۱ – 10 – 3 – 4 – 2 ترکیب متقاطع 44
۱ – 10 – 3 – 4 – 3 ترکیب مثلث 44
۱ – 10 – 3 – 4 – 4 ترکیب اریب 44
۱ – 10 – 3 – 4 – 5 ترکیب دایره 44
۱ – 10 – 3 – 4 – 6 تناسب 45
فصل دوم: گونه شناسی کتیبه ها
۲ – 1 مقدمه 47
۲ – 2 دسته بندی کتیبه ها 48
۲ – 2 – 1 دسته بندی محتوایی 50
۲ – 2 -1 – 1 کتیبه های مذهبی 50
2 – 2 -1 – 1 – 1 آیات قرآنی 51
۲ – 2 -1 – 1 – 2 احادیث 52
۲ – 2 -1 – 1 – 3 ادعیه و تذکره¬ها 53
۲ – 2 -1 – 1 – 4 ابیات شعر 55
۲ – 2 -1 – 2 کتیبه های احداثیه 55
۲ – 2 -1 – 3 کتیبه های مذهبی – احداثیه 57
۲ – 2 – 2 دسته بندی براساس خط 57
۲ – 2 – 2 – 1 کاربرد خط کوفی در کتیبه نگاری 59
۲ – 2 – 2 – 1 – 1خط کوفی ساده 59
۲ – 2 – 2 – 1 – 2 خط کوفی تزیینی 60
۲ – 2 – 2 – 1 – 3 کوفی بنایی (معقلی) 60
۲ – 2 – 2 – 2 کاربرد خط ثلث در کتیبه نگاری 61
۲ – 2 – 2 – 3 کاربرد خط نستعلیق در کتیبه نگاری 65
۲ – 2 – 3 دسته بندی براساس قالب و شکل¬کلی 68
۲ – 2 – 3 – 1 کتیبه های طوماری 69
۲ – 2 – 3 – 2 قاب بندی ها 72
۲ – 2 – 3 – 3 الواح کتیبه ای 74
۲ – 2 – 3 – 3 – 1 الواح ترنجی 75
۲ – 2 – 3 – 3 – 2 الواح شمسه ای (مدور) 77
۲ – 2 – 3 – 3 – 3 الواح هندسی 78
۲ – 2 – 4 ترکیب خط در کتیبه 80
۲ – 2 – 4 – 1 کتیبه های تک سطری 80
۲ – 2 – 4 – 2 کتیبه های طوماری دوطبقه و سه طبقه 82
۲ – 2 – 4 – 3 کتیبه های طوماری مادر و بچه 84
۲ – 2 – 4 – 4 کتیبه های کمربندی 86
۲ – 2 – 5 مصالح مورد استفاده در کتیبه ها 87
۲ – 2 – 5 – 1 آجرکاری 88
۲ – 2 – 5 – 2 سنگ 90
۲ – 2 – 5 – 3 گچ 92
۲ – 2 – 5 – 4 کاشی 93
۲ – 2 – 5 – 4 – 1 کاشی معرق 94
۲ – 2 – 5 – 4 – 2 کاشی هفت رنگ 95
۲ – 2 – 5 – 4 – 3 کاشی زیررنگی 97
۲ – 2 – 5 – 4 – 4 کاشی زرین فام 98
۲ – 2 – 5 – 4 – 5 کاشی معقلی 99
۲ – 2 – 5 – 5 تزیینات چوبی 100
۲ – 2 – 5 – 6 آیینه کاری 101
۲ – 2 – 5 – 7 فلز کاری 102
۲ – 2 – 6 رنگ در کتیبه ها 103
۲ – 3 جمع بندی 105
فصل سوم: تحلیل ساختاری کتیبه¬ها
۳ – 1 مقدمه 107
۳ – 2 بررسی کیفیات بصری در کتیبه ها 108
۳ – 2 – 1 آهنگ بصری 108
۳ – 2 – 2 تعادل 112
۳ – 2 – 3 تباین 116
۳ – 2 – 4 ترکیب بندی 119
۳ – 2 – 5 تناسب 125
۳ – 3 مختصری درباره ویژگی های حروف 128
۳ – 4 کرسی 139
۳ – 5 جمع بندی 142
فصل چهارم: نتیجه گیری
۴ – 1 بحث 144
۴ – 2 نتیجه 146
۴ – 3 پیشنهادات 151
طرح عملی
معرفی 154
مشخصات فنی 154
فهرست منابع 156
پیوست مطالب 165
- ۶۵ نمایش