پایان نامه اندیشه‌ها و گرایش های اعتزالی نوین در اهل سنت
فرمت فایل دانلودی: .docxفرمت فایل اصلی: doc
تعداد صفحات: 172
پایان نامه اندیشه‌ها و گرایش های اعتزالی نوین در اهل سنت
نوع فایل: Word و قابل ویرایش
تعداد صفحات : 172 صفحه
چکیده
در این پایان نامه سعی بر این است با تکیه بر آنچه در مورد تاریخ معتزله، بسترهای شکل‌گیری اندیشه اعتزال و عوامل موثر بر حیات فکری معتزله کلاسیک که شامل عوامل داخلی و خارجی است، می‌دانیم و نیز با بازخوانی افکار مهم ایشان ؛ شرایط سیاسی، اجتماعی جهان اسلام (اهل سنت) را در ابتدای قرن نوزدهم میلادی و اندیشه‌های متفکران معاصر اهل سنت و نیز افکار اصلاح طلبانی که کلید حل مشکلات مسلمانان را اصلاحات دینی می‌دانند، از نظر بگذرانیم تا دریابیم که آیا تفکرات این گروه از روشنفکران و متفکران اهل سنت، خاستگاهی اعتزالی دارند یا خیر؟ و اگر این تفکرات خاستگاه اعتزالی دارند، تاثیرپذیری این افکار و اندیشه‌ها از آموزه‌های اعتزالی به چه میزان است ؟ در مرحله بعد به این مساله می‌پردازیم که آیا می‌توان جریانی فکری را در جهان اهل سنت پی‌گیری نمود که واقعا وامدار عقاید معتزله باشند و در یک کلام آیا می توان گروهی از روشنفکران اهل سنت را یافت که بتوان عنوان نومعتزلیان معاصر را بر آن‌ها اطلاق نمود ؟ در واقع رساله حاضر به دنبال این است تا با مطالعه و ذکر نمونه‌هایی از افکار و اندیشه‌های افرادی چون شیخ محمد عبده، فضل‌الرحمان، محمد عابد الجابری، امین الخولی، نصر حامد ابو زید، محمد ارکون، حسن حنفی و دیگر اندیشمندان و متفکران معاصر اهل سنت، این نظریه را که گروهی از روشنفکران عرب در صدد تجدید حیات تفکر اعتزالی در جامعه اسلامی هستند را مورد بررسی قرار داده و چه بسا تایید کند و یا حداقل این مطلب را بیان کند که اگر چه احیای تمام زوایای تفکر اعتزالی هدف این گروه نیست، ولی تلاش آن‌ها برای احیای گرایش‌های عقلی و نگاه تأویلی به قرآن و نقد سنت‌های مخالف عقل و نیز اعتقاد به اختیار انسان کاملا با رویکرد اصلی معتزله همسو و همخوان است؛ پس می‌توان ادعا نمود که جریان نومعتزله در حال سر بر آوردن از میان مباحث علمی می باشند، هر چند صاحبان این افکار، از پذیرش عنوان اعتزال، سر باز می‌زنند.
واژگان کلیدی: اعتزال، نومعتزلیان، عقل‌گرایی، اصلاح طلبی.
فهرست مطالب
کلیات 1
ضرورت تحقیق: 2
فرضیه تحقیق: 4
دامنه تحقیق: 4
پیشینه تحقیق: 5
روش تحقیق: 6
دشواری‌ها: 9
سپاسگزاری: 10
پیدایش و شکل‌گیری معتزله 12
اصول عقیدتی معتزله 15
اصول خمسه 16
صاحب نظران و چهره های شاخص مکتب معتزله 18
واصل بن عطا 18
ابوهذیل علاف 19
ابراهیم نظام 20
ابو علی جبایی 21
قاضی عبدالجبار 21
انشعابات فرقهای معتزله 23
نقش معتزله در تفکر اسلامی 24
علل ضعف و انحطاط معتزله 29
عوامل تأثیر گذار بر شکل‌گیری تفکر اعتزالی 35
۱ – عوامل داخلی 36
۲ – عوامل خارجی 38
عوامل تأثیر گذار بر شکل‌گیری تفکر اعتزالی نوین 43
مقایسه عوامل شکل‌گیری معتزله قدیم و معتزله جدید: 49
آغاز تحقیقات درباره معتزله 53
اعتزال نوین در جهان عرب 55
اعتزال نوین در شبه قاره هند 57
کتاب «المعتزلة بین القدیم و الحدیث» 64
کتاب «العصریون معتزلة الیوم» 69
کتاب «موسوعة الرد على المذاهب الفکریة المعاصرة» 73
کتاب «الاتجاهات العقلانیة الحدیثة» 76
دروس«شیخ سلمان العودة» 94
دروس شیخ صالح بن حمید 95
یک استفتاء و یک فتوا 97
انکار اعتزال نوین 99
فضل‌الرحمان 115
محمد عابد الجابری 119
نصر حامد ابو زید 123
محمد ارکون 125
حسن حنفی 129
الف ـ سطح علمی و تخصصی 129
ب ـ سطح فرهنگی 130
ج ـ سطح عمومی و نوشتهها برای مردم 130
طه حسین 132
امین الخولی 135
محمد احمد خلف الله 136
ارزیابی و نتیجهگیری 139
روششناسی کلام معتزلی 139
عقل‌گرایی در معتزله 142
د‌‌ین در نگاه معتزله 144
نتیجهگیری 146
منابع فارسی: 152
منابع عربی: 154
منابع انگلیسی: 159
پیوست‌ها: 160
پرداخت با کلیه کارتهای عضو شتاب امکان پذیر است.
- ۶۷ نمایش