پایان نامه نقد و بررسی تفسیر آیات فضیلت امیرالمؤمنین(ع) و اهل بیت در تفسیر کشف الأسرار

پایان نامه نقد و بررسی تفسیر آیات فضیلت امیرالمؤمنین(ع) و اهل بیت در تفسیر کشف الأسرار

فرمت فایل دانلودی: .docx
فرمت فایل اصلی: Doc
تعداد صفحات: 135
حجم فایل: 13 کیلوبایت

پایان نامه نقد و بررسی تفسیر آیات فضیلت امیرالمؤمنین(ع) و اهل بیت در تفسیر کشف الأسرار
چکیده پایان‌نامه:

موضوع این پایانامه را انتخاب کردم به این خاطر بود که در سال اول طلبگی مختصر مطالعاتی از تفسیر کشف الاسرار و عدة الابرار میبدی داشتم ونیز می‌خواستم بدانم که علمای اهل سنت در مورد این همه فضایل امیرالمؤمنینj واهل بیتb در قرآن وسنت چه می‌گویند. بنابراین این پایانامه را در سه بخش اصلی وهر بخشی را با فصلهایی آوردیم که در ذیل برای عزیزان مطرح می‌نمایم: بخش اول کلیات که مقدمه و چهار فصل دارد. فصل اول درآمدی بر تفسیرکشف الاسرار و عدة الابرار، که در این فصل به چگونگی تدوین جایگاه نقل واسرائیلیات ومباحث کلامی وفقهی وجلوه های تشیع وعرفان در کشف الاسرار وشیوه نگارش و نثر فارسی کشف الاسرار و تاریخ تألیف تفسیر میبدی ومصادر آن ومؤلف کشف الاسرار بحث شده است. فصل دوم در این قسمت زندگانی ومؤلفات دیگر ابوالفضل رشیدالدین میبدی مطرح شده است. فصل سوم مفهوم شناسی تفسیر است. فصل چهارم که به دیدگاه ها و روشهای تفسیر پرداخته است. بخش دوم: فضایل امیرالمؤمنین واهل بیتb درآیات که متشکل از دو فصل می‌باشد: فصل اول فضایل امیرالمؤمنینj در آیات ولایت از جمله آیه ابلاغ، اولی الامر، إکمال و إنذار و آیات غیر ولایت که در آیات هادی أمت، نجوا و لیلة المبیت بحث شده است. فصل دوم فضایل اهل بیتb در آیات که در آن آیه تطهیر، إطعام، مباهله، مودت ولؤلؤ و مرجان مطرح شده است. بخش سوم: فضایل امیرالمؤمنین واهل بیتb در أحادیث که از دو فصل تهیه شده است. فصل اول فضایل امیرالمؤمنینj در أحادیث که ازحدیث رد الشمس، محبت به علی، علم علی و حدیث لا فتی الّا علی وعلی مرتضیj همسر فاطمه زهراh وحدیث تیر در پای علی وزهد علی متشکل شده است. فصل دوم فضایل اهل بیتb در أحادیث که از سلام ملک الموت به اهل بیتb وعمل کردن اهل بیت به آیه «مَنْ ذَا الَّذِی یقْرِضُ الله قَرْضاً حَسَناً» واهل بیت اقربای پیامبرند تهیه شده است.

واژگان کلیدی: تفسیر، آیات، فضیلت، امیرالمؤمنینj، اهل بیتj، کشف الأسرار
فهرست مطالب

مقدمه. 1

فصل اول: کلیات… 4

مقدمه. 5

تعریف مساله. 5

2- پیشینه تحقیق. 6

3- ضرورت تحقیق. 7

4- هدف تحقیق. 7

5- سئوالات تحقیق. 7

1-5- سئوال اصلی. 7

2-5- سئوالات فرعی. 7

6- فرضیه‌ها 8

7- روش تحقیق. 8

گفتار اول: شناختی بر تفسیرکشف الاسرار و عده الابرار. 9

1-چگونگی تدوین.. 10

2-نگاهی به ابعاد گوناگون کشف الاسرار. 10

3-جایگاه نقل درکشف الاسرار. 11

4-اسرائیلیات در کشف الاسرار. 12

5-مباحث کلامی درکشف الاسرار. 12

6-مباحث فقهی درکشف الاسرار. 13

7- فضایل علیj درکشف الاسرار. 13

8-عرفان در کشف الاسرار. 15

9-شیوه نگارش و نثر فارسی کشف الاسرار. 15

10-تاریخ تألیف تفسیر میبدی ومصادر آن. 16

11-مؤلف کشف الاسرار. 17

گفتار دوم: شناختی بر ابوالفضل رشیدالدین میبدی.. 18

1- زندگانی ابوالفضل رشیدالدین میبدی. 18

2-مؤلفات دیگر ابوالفضل رشیدالدین میبدی. 18

گفتار سوم: مفهوم شناسی تفسیر. 20

1-معنای لغوی تفسیر. 20

2-معنای اصطلاحی تفسیر. 21

گفتار چهارم: جایگاه روایات در تفسیر. 22

دیدگاه ها 22

1-تفسیر قرآن باروایت.. 22

2-تفسیر قرآن با قرآن. 24

3-تفسیر قرآن با قرآن و روایات.. 25

فصل دوم: فضایل امیرالمؤمنینj واهل بیتb درآیات… 34

گفتار اول: فضایل امیرالمؤمنینj در آیات.. 35

1-آیات ولایت.. 35

1-1-آیه ابلاغ. 35

1-1-1-تفسیر آیه ابلاغ در کتاب کشف الاسرار ونقد آن. 35

2-1-1-ابلاغ ولایت امیرالمؤمنینj در تفاسیر شیعه. 41

3-1-1- روایات ابلاغ ولایت امیرالمؤمنینj در تفاسیر اهل سنت.. 42

2-1-آیه اولی الامر. 43

1-2-1-تفسیر آیه اولی الامر در تفسیر کشف الأسرار و عدة الأبرار: 43

2-2-1-عصمت اولی الامر در تفاسیر شیعه و اهل سنت: 46

3-2-1-روایاتی در مورد اولی الامر. 48

3-1-آیه إکمال. 49

1-3-1-تفسیر آیه درکشف الأسرار و عدة الأبرار. 49

2-3-1-استدلال بر تفسیر صحیح: 50

3-3-1-نقد نظر مشهور اهل سنت با بهره گرفتن از همین نکته کلیدی: 51

4-3-1-روایات اهل سنت.. 53

4-1- آیه إنذار. 54

1-4-1-تفسیر آیه در کشف الاسرار. 54

2-4-1-روایات در تفسیر وشأن نزول این آیه از کتب اهل سنت.. 56

3-4-1-نکته هائی در این روایات.. 58

2- آیات غیر ولایت.. 59

1-2-هادی أمت… 59

1-1-2- در تفسیر کشف الاسرار. 59

2-1-2-روایاتی از شیعه واهل سنت.. 60

2-2- آیه نجوا 61

1-2-2-تفسیر آیه در کشف الاسرار. 61

2-2-2-شأن نزول آیه در تفاسیر. 62

3-2-2-تنها عمل‏ کننده به آیه نجوا 63

4-2-2- شبهه انکار فضیلت عمل به آیه نجوا 64

3-2- لیلة المبیت.. 65

1-3-2- در تفسیر کشف الاسرار. 66

2-3-2- در تفاسیر شیعه و اهل سنت.. 66

گفتار دوم: فضایل اهل بیتb در آیات.. 68

1-آیه تطهیر. 68

1-1-تفسیر آیه در کشف الأسرار. 68

2-1-مراد از اهل بیتb در تفاسیر شیعه واهل سنت… 69

3-1-آیه تطهیر وعصمت… 71

2-آیه إطعام. 72

1-2- تفسیر آیه در کشف الأسرار. 72

2-2-مفاد آیه: «وَ یطْعِمُونَ الطَّعامَ عَلی‏ حُبِّهِ» 73

3-2-شأن نزول سوره «هل أتی» 74

4-2-سوره «هل أتی» در اشعار شاعران. 75

3-آیه مباهله. 76

1-3- تفسیر آیه در کشف الأسرار. 76

2-3-معنی مباهله در لغت… 77

3-3-حضور اهل بیتj درمباهله در تفاسیر اهل سنت… 78

4-3-یکی از فضائل بزرگ اهل بیت.. 78

4-آیه مودت.. 79

1-4-تفسیر آیه در کشف الأسرار. 79

2-4-شأن نزول آیه مودّت.. 81

3-4-توضیح واژگان. 81

1-3-4- مودّت.. 82

2-3-4-قربی.. 82

4-4-مصداق «قربی» 82

1-4-4- روایات شیعه درباره آیه مودّت.. 83

2-4-4- روایات اهل سنت در تفسیر آیه مودّت.. 84

5-آیه لؤلؤ و مرجان. 84

1-5-تفسیر آیه در کشف الاسرار. 84

2-5-تفسیر آیه در تفاسیر اهل سنت… 84

فصل سوم: فضایل امیرالمؤمنینj واهل بیتb در أحادیث کشف الأسرار. 87

گفتار اول: فضایل امیرالمؤمنینj در أحادیث کشف الأسرار. 88

1-حدیث رد الشمس.. 88

1-1-حدیث رد الشمس در کشف الاسرار. 88

2-1- برگشت خورشید پس از وفات پیامبر.. 89

3-1-ردالشمس در روایات.. 90

4-1-حدیث ردالشمس در منظر اهل سنت… 90

5-1-اشکالات و ابهامات.. 91

2-محبت امیرالمؤمنین. 92

1-2-محبت امیرالمؤمنینj در تفسیر کشف الاسرار. 92

2-2-محبت امیرالمؤمنینj در کتب اهل سنت… 93

3-علم امیرالمؤمنین. 94

4-لا فتی الّا علی. 95

1-4-حدیث لافتی در کشف الاسرار. 95

2-4-جوانمردی امیرالمؤمنین در جنگ احد. 96

5-علی مرتضیj همسر فاطمه زهرا. 97

1-5-ازدواج امیرالمؤمنینj با فاطمه زهراh در آسمان. 97

2-5- فضیلت بودن همسری فاطمه زهرا.. 99

6-تیر در پای امیرالمؤمنین. 99

1-6- در کشف الاسرار. 99

2-6-بررسی صحت این روایت… 100

7-زهد امیرالمؤمنین. 102

1-7-‏در تفسیر کشف الاسرار. 102

2-7-نمونه هایی از زهد امیرالمؤمنین.. 103

گفتار دوم: فضایل اهل بیتb در أحادیث کشف الأسرار. 105

1-سلام ملک الموت به اهل بیتb. 105

2-عمل کردن اهل بیتj به آیه «مَنْ ذَا الَّذِی یقْرِضُ الله قَرْضاً حَسَناً» 106

1-2- عمل به آیه در تفسیر میبدی.. 106

2-2- پاسخ به دو شبهه. 107

3-اهل بیتj ذوی القربای پیامبر. 108

1-3-ذوی القربی در تفسیر کشف الأسرار و عدة الأبرار. 108

2-3-ذوی القربی در بقیه تفاسیر. 108

نتیجه‌گیری.. 110

فهرست منابع و مؤاخذ. 113


مقدمه

تفسیر قرآن کریم در گرو معرفت آن است و چون شناخت آن درجات گوناگونی دارد بنابراین تفسیر آن نیز مراتب مختلفی دارد. بعضی قرآن را در اثر اتحاد با حقیقت آن می‌شناسند مثل پیامبر اکرمk و اهل بیت عصمتb که به منزله جان رسول خداk هستند.

بعضی دیگر قرآن را بر اثر مشاهده جمال و جلال آن در خود، می‌شناسند که تبیین آن کشش خاص، برای کسی که از آن نفحه نصیبی ندارد میسور نیست.

و گروه سوم قرآن را با بررسی ابعاد گوناگون اعجاز وی می‌شناسند که اکثر قرآن شناسان و مفسران از این دسته‌اند.

کامل‌ترین شناخت قرآن همانا معرفت عمیقانه طبقه اول است که نه تنها به تمام معارف آن آشنایی کامل دارند بلکه در مرحله عقل، قرآن معقول و در مرتبه مثال، قرآن متمثل و در مرتبه طبیعت، قرآن ناطق می‌باشد و این بخاطر آن است که حقیقت ولایت و حقیقت قرآن گرچه مفهوما از یکدیگر جدا می‌باشند ولی از لحاظ مصداق و همچنین حیثیت صدق، مساوی و متحدند.

گروه دوم به واسطه آیات انفسی قرآن به سوی این هدف والا جذب شده‌اند و با کشش قرآن وارد دریای بیکران او گشته‌اند.

اما دسته سوم با بررسی ابعاد اعجاز آمیز قرآن کریم آن را می‌شناسند و قرآن شناسی آنان از روزنه‌های بیرونی است و کلام خدا را از پشت پرده‌های الفاظ و مفاهیم و مانند آن می‌بینند و از حجاب مصطلحات نمی‌گذرد.

به همین دلیل ده‌ها کتاب در باب تفسیر قرآن به شیوه‌های مختلف تاریخی، ادبی، روایی، فلسفی و… به رشته تحریر در آمده است و هر مفسری از باب تخصص خود به دریای بی کران قرآن نگاه کرده است. با این نگاه‌های یک جانبه به دریای بیکران قرآن، لاجرم بعضی از پرده‌های قرآن کنار خواهد رفت اما سایر چهره‌های قرآن و بطون آن بر ما پنهان است. و این بدان معنا نیست که انسان به دنبال کشف القناء نرود، بلکه یقینا هر قدر ظرف اندیشه ما بزرگ‌تر شود مقدار بیش‌تری از این دریای بیکران را درون خود جای خواهد داد. از این رو بر دانشمندان واجب است تا در همه اعصار و زمانها تلاش کنند تا حقایق بیش‌تری از قرآن کریم و ولایت که پیوند عمیقی با هم دارند را – چنانکه پیامبر اکرمk فرمودند: «إنی تارک فیکم الثقلین کتاب الله و عترتی…» بیاموزند و به آنچه تا کنون بوده قناعت نکنند زیرا پیامبر اکرمk فرموده شگفتیهای قرآن هرگز تمام نمی‌شود و نوآوریهای آن به کهنگی نمی‌گراید.

آری، پیوند عمیقی بین قرآن و ولایت و امامت وجود دارد به نحوی که شیعه آن را از اصول اعتقادات، و یک منصب الهی و دنباله رو نبوت پیامبرانk می‌داند. شیعه آن قدر برای امامت ارزش قائل است که امام رضاj می‌فرماید: «کلمه لا إله إلا الله حصنی فمن دخل حصنی أمن من عذابی بشرطها و شروطها و أنا من شروطها» در واقع امام شرط توحید را امامت و ولایت می‌داند.

اما عالمان اهل سنت امامت را به عنوان یک فرع فقهی می‌دانند و نگاه سطحی به مسأله امامت دارند. از جمله این عالمان، ابوالفضل رشید الدین میبدی صاحب تفسیر کشف الأسرار است. ایشان به خاطر تخصصش در تاریخ، فقه، حدیث و تفسیر از جایگاه قابل ملاحظه‌ای در میان عالمان اهل سنت دارد. لذا بررسی دیدگاه تفسیری وکلامی او در آیات امامت و ولایت از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و پاسخ به آن‌ها زمینه ساز پاسخ به شبهات وهابیت برای محققان خواهد بود.

به همین خاطر به تفسیر وی که یکی از مهم‌ترین تفاسیر اهل سنت می‌باشد مراجعه کرده و آن را محور بحث خود قرار می‌دهیم و قصد داریم با بررسی و تبیین و تحلیل آیات ولایت و امامت که از مباحث مهم و ضروری مذهب تشیع است ، در این تفسیر به نقد عالمانه نظرات ابوالفضل رشید الدین میبدی حول مبحث امامت و ولایت اهل بیتb بپردازیم تا حقایق تاریخی را مطابق با اصول تفسیر صحیح درباره آیات منتخب استخراج نماییم.

پرداخت با کلیه کارتهای عضو شتاب امکان پذیر است.